Ochobre tiempu de castañes

Les castañes son el frutu de la castañar, la castañar ye un árbol abondosu nel conceyu de Colunga y polo xeneral en tou Asturies, anque agora nun s'aprovechen o aprovechense pocu, va años aprovchabense totalmente y representaben un recursu importante na alimntación humana y de dellos animales domesticos, voi falar güei de la recoyia de les castañes.

Les primeres castañes recoyíense en Setiembre que yera cuando empezaben a cayer los primeres oricios de les castañares tempranes, dir buscar castañes, dicíase dir a la pia, dibase al castañeu y triábense col pie los oricios, estos abríense y recoyíense les castañes, estes castañes nun sirvíen pa faceles al fornu y xeneralmente  cociense  cola piel y llamábense corbates.

Nel mes d'Ochobre yera cuando se recoyien les castañes, el primer llabor que se facia yera dumir, esto yera varear les castañares pa tirar los oricios, faciase bien dende'l suelu o bien subiendose a la castañar y utilizábase una llarga vara d'ablanar llamada la pertiga, con ella dibase cutiendo toles cañes del árbol pa que cayeren los oricios.

Una vegada dumida la castañar había que recoyer los oricios, pa ello utilizabense unes tiñaces feches de madera, con elles dibense coyendo los oricios y  echandolos nun cestu fechu de banielles daqué mayor que'l cestu de copin y que se llamaba cestu de oriciar, cuando s'enllenaba'l cestu vaciabase nun llugar determináu del castañeu llamáu la cuerra, los oricios atropaos na cuerra cubrinse con rozu y dexábense nel monte un par de meses, hasta postreros del mes d'avientu, esto faciase asi pa que los oricios fueren degradándose y soltaren meyor les castañes.

Nel mes d'Avientu dibase a la cuerra, que yera dir al castañeu onde s'atroparen los oricios, quitábase-yos el rozu col que s'habíen cubiertu y  con un angazu diben espardiéndose en pequeñes cantidaes y golpeandolos con el mesmu angazu pa que soltaren les castañes, estes dibense metiendo en sacos y llevábense pa la casa, ellí escoyíense, les meyores pal consumu humanu o pa vendeles y les demás pa los animales.

Les castañes podíen cocinase de munches formes, como dixi antes podin  cocese cola piel y llamábense corbates, tamién se cocien quitando-yos la piel nesti casu consumíense acompañándoles con lleche xeneralmente pa cenar, tamién se facíen rustiéndoles nel fornu nesti casu había que corta-yos un cachin de piel a caúna pa que al rustir nun españaren, yera tipicu tamien facer amaguestos, que yeren una reunión de moces y mozos onde se facia un fueu y se aseben les castañes echándoles entre les brases, esta manera de asales facia que cogieren un sabor muy prestosu, nestes reuniones charlabase  cantabase y  consumiense estes castañes amagostaes, acompañaes con sidre del duernu, coles castañes tamién se facia'l pote de castañes, que ye un pote asturianu nel que se sustitúien les patates por castañes.

Mas o menos desta manera ye como yo recuedo el procesu de recoyia y consumu de les castañes en Villascusa y demás pueblos del conceyu de Colunga, nos años 50 y 60 del pasau siglu XX.

32190