09 febrero 2015

Fuentes y manantiales en Villaescusa

Villascusa ye un pueblu nel que l'agua rellumaba pola so ausencia, ye más, en Villascusa nun había nenguna fonte, tolos manantiales de de la zona taben na aguada norte o l'aguada sur, primero que s'efectuara la traida d'agua al pueblu, cosa que asocedio al principiu de los años setenta, la xente de Villascusa teníen qu'abastecese d'ella utilizando dalguna d'estes fontes, tantu pal consumu humanu, como pa los animales. Vamos facer una repasu de delles d'estes fontes y manantiales de la zona.
Al norte de Villascusa taba la Fonte l’Aceu, esta yera'l principal manantial del que se surtía'l pueblu tantu pal consumu humanu como pa los animales, pos tamién había ellí un bebederu, cerca de la Fonte l’Aceu, había otru manantial llamáu La Riega, onde había un llavaderu, onde les muyeres del pueblu diben a llavar la ropa, les agües d'estos dos manantiales son l'entamu de Riega’l Bustiu, que baxa hasta Pernús, recoyendo nel so cursu l'agua de la lluvia y de dellos otros manantiales.
Nel iniciu del camín que diba escontra'l Llanuteli, nel llugar llamáu La Prunalina había un pequeñu manantial que taba activu en tiempu de lluvia y que pel veranu taba secu, utilizabase p'abebentar el ganáu, mas alantre nel mesmu camín, taba’l bebederu de La Piedra, esti manantial yera más abondosu qu'el de La Prunalina yá que inclusive nel veranu tenia agua.


Cerca de l’Ablaneu taba la Fonte l’Ablaneu, a esta fonte tamién se diba a buscar agua pal consumu humanu, esta fonte ye l'entamu de la riega de Rozanes que baxa hasta la Vega (Pernús) onde se xunta con la riega de La Llera y mas alantre con la riega del Bustiu, formando la riega  Pernús, que discurre hacia el norte hasta desembocar en el riu Llovones.
Na aguada norte de Villaescusa, ente'l Prau Mariana, la Llosa la Casanueva y el Carbayin  taba la Fonte Vieya, había ellí un bebederu pal ganáu.
En La Capilla esta La Fonte Sienrra o Fonte la Capilla, esti yera un manantial abondosu y había ellí tamién un bebederu pal ganáu y un llavaderu, xuntu col cercanu manantial del Burrumanxu son l'entamu de la Riega Bucial que lleva les agües hasta'l riu Pivierda.
En Villascusa taba tamién el bebederu de la Fontana esti yera un manantial non muy abondosu y solamente tenía agua durante’l iviernu, utilizabase p'abebentar el ganáu, nel centru del pueblu taba'l Pozu la Era, esti nun yera nengún manantial, sinón que yera un pozu fechu artificialmente, recoyía l'agua de la lluvia y utilizábase tamien p'abebentar el ganáu pe’l iviernu.
Al sur de Villaescusa, ente Cortobeyu y Bucial, taba la Poza del  Coritu, había ellí una pequena charca que recoyía l'agua d'esti pequeñu manantial que taba activu pel iviernu, utilizabase pal consumu del ganáu.
Tamién al sur de Villaescusa, nel camín que diba escontra La Indiana y El Roblón, taba la Poza del Pingón, esti yera tamién un pequeñu manantial que durante el veranu secabase, pero'l restu del añu yera utilizáu pol ganáu cuando diba o venia de los praos de la zona.
Na actualidá, la mayoría d'estes fontes y manantiales tán totalmente abandonaes y cubiertes pola maleza, los más nuevos  desconocen el so allugamientu esactu, sin embargu, nun fai tantos años, toos ellos emprestaren un gran serviciu al pueblu de Villascusa, pos en sin ellos, la vida nel mesmu, habría siu  del tou imposible.
35115

No hay comentarios: